Samobadanie piersi - jak badać piersi samemu nie tylko w Pink October

Październik to miesiąc, w którym świat przybiera różowe barwy. Ale Pink October to znacznie więcej niż kolor – to globalny symbol walki z rakiem piersi i przypomnienie o tym, jak ważna jest profilaktyka. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Wczesne wykrycie daje ogromne szanse na wyleczenie, a jednym z najprostszych i najważniejszych kroków, jakie możesz podjąć w trosce o swoje zdrowie, jest regularne samobadanie piersi.

Nie wiesz, jak badać piersi samemu? Bez obaw! Przygotowałyśmy dla Ciebie prosty instruktaż krok po kroku, który rozwieje wszystkie Twoje wątpliwości. Pamiętaj, poznanie własnego ciała to pierwszy krok do zdrowia.

Dlaczego regularne samobadanie piersi jest tak ważne?

Samobadanie piersi to prosta i bezpłatna metoda, która pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości. Regularne przeprowadzanie badania sprawia, że poznajesz strukturę swoich piersi i jesteś w stanie szybko zauważyć wszelkie zmiany. Chociaż większość wykrytych zmian nie jest nowotworem złośliwym, każda z nich wymaga konsultacji z lekarzem. Regularność jest tu kluczem – im lepiej znasz swoje ciało, tym szybciej zareagujesz, gdy coś Cię zaniepokoi.

Sprawdź także: Badania lekarskie po 30-tce – jakie powinnaś wykonać raz w roku?

Jak badać piersi? Techniki samobadania piersi na miesiąc walki z rakiem

Kiedy i jak często badać piersi?

Najlepiej jest wykonywać samobadanie raz w miesiącu, zawsze w tym samym dniu cyklu. Idealny moment to około tydzień po rozpoczęciu miesiączki (np. między 7. a 10. dniem cyklu), kiedy piersi nie są już obrzmiałe ani tkliwe.

  • Jeśli jesteś w ciąży lub po menopauzie, badaj piersi regularnie, na przykład w pierwszy dzień każdego miesiąca.

Samobadanie piersi – instruktaż krok po kroku

Samobadanie składa się z dwóch głównych etapów: oglądania i badania dotykowego (palpacji). Poświęć na to kilka minut w spokojnym miejscu, gdzie nikt nie będzie Ci przeszkadzał.

Krok 1: Oglądanie piersi przed lustrem

Stań przed lustrem z opuszczonymi rękami i dokładnie obejrzyj swoje piersi. Następnie powtórz obserwację z rękami uniesionymi nad głową, a na koniec z dłońmi opartymi mocno na biodrach.

Na co zwrócić uwagę?

  • Zmiana kształtu lub wielkości piersi: Czy jedna z piersi wyraźnie zmieniła swój wygląd ?
  • Asymetria: Czy piersi zachowują się inaczej podczas podnoszenia rąk ?
  • Skóra: Czy na skórze pojawiły się zgrubienia, zmarszczenia, wciągnięcia lub tzw. „skórka pomarańczowa” ?
  • Brodawki: Czy któraś z brodawek zmieniła kształt, jest wciągnięta, owrzodzona lub czy wycieka z niej jakaś wydzielina (zwłaszcza podbarwiona krwią) ?

Krok 2: Badanie piersi dotykiem (palpacja)

Ten etap można wykonać zarówno pod prysznicem, jak i w pozycji leżącej. Namydlona skóra ułatwia przesuwanie palców i wyczuwanie ewentualnych zmian.

Technika badania piersi:
Badanie wykonuj opuszkami trzech środkowych palców (wskazującego, środkowego i serdecznego), trzymając je płasko. Uciskaj pierś z różną siłą – lekko, mocniej i silnie – aby zbadać wszystkie warstwy tkanki.

Badanie w pozycji stojącej (np. pod prysznicem):

  1. Załóż lewą rękę za głowę.
  2. Prawą dłonią zbadaj lewą pierś, wykonując okrężne ruchy zgodnie z ruchem wskazówek zegara, przesuwając się od zewnętrznej krawędzi piersi w kierunku brodawki.
  3. Nie zapomnij o zbadaniu obszaru pod pachą – tam również znajdują się węzły chłonne.
  4. Ściśnij delikatnie brodawkę i sprawdź, czy nie wydobywa się z niej płyn.
  5. Powtórz te czynności dla prawej piersi, używając lewej ręki.

Badanie w pozycji leżącej:

  1. Połóż się wygodnie na plecach. Pod lewy bark podłóż małą poduszkę lub zwinięty ręcznik, a lewą rękę umieść pod głową.
  2. Prawą ręką zbadaj lewą pierś. Możesz użyć jednej z trzech metod badania :
    • Metoda okrężna (spirala): Zataczaj małe kółka od zewnętrznej części piersi w stronę brodawki.
    • Metoda promienista: Przesuwaj palce od brodawki na zewnątrz, jak promienie słońca.
    • Metoda liniowa (pionowa): Badaj pierś pasmo po paśmie, z góry na dół i z powrotem.
  3. Pamiętaj o zbadaniu całej piersi, łącznie z dołem pachowym.
  4. Zmień stronę i zbadaj prawą pierś lewą ręką.

Co powinno Cię zaniepokoić?

Podczas badania zwróć szczególną uwagę na :

  • Guzek lub zgrubienie wyczuwalne w piersi lub pod pachą.
  • Zmianę w wyglądzie skóry piersi (zaciągnięcie, owrzodzenie, „skórka pomarańczowa”).
  • Wciągnięcie lub inne zmiany w wyglądzie brodawki sutkowej.
  • Wyciek z brodawki, zwłaszcza krwisty lub surowiczy.
  • Nietypowy ból piersi, który nie jest związany z cyklem miesiączkowym.

Jeśli zauważysz u siebie którykolwiek z tych objawów, nie panikuj. Większość zmian jest łagodna, ale każda wymaga konsultacji z lekarzem ginekologiem lub onkologiem, który zleci dalsze badania, takie jak USG czy mammografia.

Sprawdź także: Pierwsze objawy perimenopauzy – jak je rozpoznać i co powinnaś wiedzieć?

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

1. Jak często powinnam wykonywać samobadanie piersi?
Samobadanie piersi zaleca się wykonywać raz w miesiącu, najlepiej 2-3 dni po zakończeniu miesiączki. Regularność jest kluczowa.

2. Czy każdy wyczuwalny guzek to rak?
Nie, zdecydowana większość zmian wykrywanych w piersiach to zmiany łagodne, takie jak torbiele czy włókniaki. Jednak każdą nowo wykrytą zmianę należy skonsultować z lekarzem, aby postawić diagnozę.

3. W jakim wieku powinnam zacząć badać piersi?
Zaleca się, aby kobiety rozpoczęły regularne samobadanie piersi po ukończeniu 20. roku życia.

4. Czy samobadanie piersi zastępuje wizytę u lekarza i badania obrazowe?
Absolutnie nie. Samobadanie jest ważnym elementem profilaktyki, ale nie zastępuje regularnych badań lekarskich ani badań obrazowych, takich jak USG czy mammografia. Stanowią one uzupełnienie diagnostyki i są kluczowe we wczesnym wykrywaniu raka piersi.

Źródła:

  1. http://pacjent.gov.pl/aktualnosc/jak-prawidlowo-wykonac-samobadanie-piersi
  2. https://szpital-mikolow.com.pl/wp-content/uploads/2020/ptp/samodzielne%20badanie%20piersi.pdf
  3. https://dermocity.pl/pink-october-miesiac-zwiekszania-swiadomosci-na-temat-raka-piersi/
  4. https://dbajopiersi.pl/badania-piersi/
  5. https://www.uicc.org/what-we-do/thematic-areas/breast-cancer/breast-cancer-awareness-month